Znajdujemy się w samym środku kryzysu energetycznego. Ceny paliw oraz energii elektrycznej rosną w zastraszającym tempie. Ten stan będzie się utrzymywał dłużej niż przez jedną zimę, ale to nadchodzący sezon grzewczy będzie okresem próby. Kiedy się skończy – pozostanie z nami kryzys środowiskowy i ryzyko, że ceny surowców ponownie będą rosnąć, ograniczając poziom naszego życia.

Długofalowo jedynie ocieplanie budynków i elektryfikacja wraz z rozwojem źródeł odnawialnych będą skuteczną bronią na wojnie energetycznej – bo pozwolą ograniczyć zużycie energii oraz pozwolą zmniejszyć uzależnienie od paliw kopalnych. Dlatego państwo musi w pilnym trybie rozwinąć sieć wsparcia technicznego i finansowego, aby wesprzeć te procesy. Przed najbliższą zimą jest za późno na wielkie inwestycje, ale nie możemy wyłącznie czekać na spadek temperatur z założonymi rękami. Forum Energii wraz z zespołem doradców energetycznych przygotowało raport „Jak obniżyć rachunki za energię przed najbliższą zimą?” – który jest zbiorem podpowiedzi co można zrobić szybko, aby obniżyć rachunki za ogrzewanie.

- Wychodzimy z założenia, że nawet niewielkie inwestycje lub zmiana przyzwyczajenia związana z ogrzewaniem pomogą zmniejszyć rachunek lub poprawić sytuację grzewczą. Nie można zostawić ludzi samych – a dopłaty dla wszystkich nie są dobrym rozwiązaniem. Liczy się każde zaoszczędzone 100 zł i każdy niezużyty kilodżul energii. Takie działania nie tylko chronią kieszenie, ale też środowisko. Trzeba wziąć sprawy w swoje ręce. Raport jest nietypowy, bo kierujemy go bezpośrednio do gospodarstw domowych, podpowiadając rozwiązania. Mamy nadzieję, że dzięki temu zima będzie dla nas wszystkich łatwiejsza – mówi dr Joanna Maćkowiak-Pandera z Forum Energii.

To, jak bardzo dostawy ciepła i energii elektrycznej wpływają na całkowite wydatki gospodarstwa domowego, zależy od dochodów oraz poziomu zużycia energii przez członków rodziny. Oszczędności szukać trzeba przede wszystkim w zużyciu energii. Jego ograniczenie będzie wpływać nie tylko na budżet pojedynczego gospodarstwa domowego, ale także na bilans bezpieczeństwa energetycznego całej Polski, nawet jeśli zmniejszenie zapotrzebowania wyniesie tylko kilka procent.

- Większość domów w Polsce jest wysoce energochłonna. Wpływ na to mają w dużej mierze niewłaściwie pracujące systemy wentylacyjne oraz słaba izolacja cieplna ścian, okien, dachów i podłóg, powodująca duże straty ciepła. Żeby utrzymać stałą temperaturę w pomieszczeniach, zużywa się więcej paliwa niż w domu efektywnym energetycznie. Kompleksowa termomodernizacja jest rozwiązaniem optymalnym, ale kosztownym i czasochłonnym. Dlatego trzeba zacząć od realizacji łatwiejszych i tańszych zadań, które odciążą domowe budżety jeszcze przed nadchodzącą zimą – wylicza dr Sonia Buchholtz, współautorka opracowania.

W raporcie proponujemy działania dla domów jednorodzinnych służące:

• skutecznej regulacji temperatury w pomieszczeniach,
• usprawnieniu instalacji grzewczej,
• oszczędności ciepłej wody użytkowej,
• oszczędności energii elektrycznej,
• skutecznej termoizolacji domu.

Uzupełniają je działania dla zarządców domów wielorodzinnych.

W raporcie wskazujemy, że nawet skromny program modernizacyjny pozwoli ograniczyć zużycie energii o ok. 36-60% w typowych dla Polski domach. Gdyby objął on ok. jedną czwartą domów w kraju, można byłoby zredukować krajowe zapotrzebowanie na energię końcową w cieple o blisko 10%.

Wiele działań, zarówno długofalowych jak i doraźnych, można przeprowadzić ze wsparciem państwa. W raporcie piszemy o źródłach finansowania, po które można sięgnąć jeszcze przed nadchodzącą zimą - to dotacje do inwestycji, świadczenia pieniężne i niepieniężne oraz usługi doradcze.

Z perspektywy samorządów pomocne mogą być opisy sprawdzonych praktyk i przedsięwzięć służących ograniczeniu ryzyka ubóstwa energetycznego. Przywołujemy najlepsze rozwiązania i zestawiamy cechy wspólne dobrych praktyk.