Rosnący import gazu, węgla i energii elektrycznej. Coraz większe znaczenie gazu w miksie energetycznym i stagnacja w OZE. Wzrost emisji gazów cieplarnianych. To najważniejsze wnioski z tegorocznej edycji raportu „Transformacja energetyczna w Polsce” przygotowanego przez Forum Energii.

Opracowywane w krajach członkowskich plany na rzecz energii i klimatu i ich ocena (cele, instrumenty, finansowanie) przez Komisję Europejską to duża zmiana jakościowa w procesie tworzenia i realizacji unijnej polityki energetyczno-klimatycznej. Dotychczas cele energetyczne i klimatyczne były rozproszone w wielu aktach prawnych, teraz łączy je nadrzędny cel, jakim jest neutralność klimatyczna w 2050 r., wynikająca z porozumienia paryskiego.

Krajowy plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030 to już drugi, obok długo oczekiwanej Polityki energetycznej Polski do 2040 r., strategiczny dokument dla polskiej energetyki. Będzie miał wpływ m.in. na inwestycje w sektorze energetycznym, realizację naszych międzynarodowych zobowiązań, bezpieczeństwo energetyczne i poprawę jakości powietrza. Powinien zatem nie tylko opisywać aktualny stan polskiej energetyki, ale przede wszystkim definiować przyszłe cele oraz określać środki i działania, by je osiągnąć.

Ile węgla? Ile OZE? Pytania o źródła wytwarzania są ważne, ale ukazują jedynie wierzchołek góry lodowej o nazwie przebudowa polskiej energetyki. Stawiamy tezę, że o bezpieczeństwie energetycznym i efektywności ekonomicznej systemu energetycznego XXI w. zdecyduje przede wszystkim jego elastyczność. Tymczasem polski system elektroenergetyczny jest niedostatecznie elastyczny, ceny energii rosną i trudno osiągnąć nam cele ograniczenia emisji CO2. Raport Forum Energii odpowiada na pytanie, dlaczego to jest problemem i jak naprawić tę sytuację.

Polska, planując modernizację sektora ciepłownictwa, może skorzystać z doświadczeń Danii i Niemiec. Forum Energii przedstawia dobre praktyki z dwóch państw, leżących w podobnej strefie klimatycznej, których systemy zaopatrzenia w ciepło były do niedawna silnie uzależnione od węgla.

Praktyczny wpływ ustaleń szczytów klimatycznych na politykę UE i Polski jest rzadko doceniany. Tymczasem polityka klimatyczna będzie istotnym punktem odniesienia w dyskusjach o zintegrowanych planach krajowych, krajowych strategiach długoterminowych, czy przy ustalaniu ram finansowych na lata 2021-2027. Jakie są wnioski z COP24, a przede wszystkim – czego spodziewać się w tym roku?

Tak nagłych zwrotów akcji w energetyce nie było jeszcze nigdy. Strategiczny sektor gospodarki gwałtownie zaczął się wymykać spod kontroli rządu, który wydaje się zaskoczony wzrostem cen, rosnącym importem węgla, gazu i energii elektrycznej. Zaskoczenie jest duże, bo właśnie tego wszystkiego miało nie być, a zbliżają się wybory.

Prawdopodobne opóźnienie projektu elektrowni jądrowych, przywiązywanie niewystarczającej wagi do kosztów energii i ryzyko niespełnienia celów unijnych znalazły się wśród uwag Forum Energii do projektu Polityki energetycznej Polski do 2040 roku.

19 grudnia zakończyły się negocjacje unijnego rozporządzenia dotyczącego rynku energii elektrycznej. Dla Polski był to ostatni, najbardziej kontrowersyjny element Pakietu zimowego. Od 2017 roku w Parlamencie Europejskim i Radzie dyskutowano, jak sformułować przepisy wprowadzające limit emisji CO2 na poziomie 550 g/kWh wyprodukowanej energii elektrycznej. Mają one obowiązywać w rynkach mocy.

Podczas COP24 Polska na rok obejmie prezydencję w globalnych negocjacjach klimatycznych. Zorganizujemy szczyt za 200 mln zł po raz czwarty – jako jedyni na świecie. Sukces da naszemu państwu prestiż i dowiedzie, że potrafimy przewodzić globalnej debacie. Porażka pozostawi niesmak.