Aż 75% budynków w UE jest nieefektywnych energetycznie. W efekcie budynki (domy jednorodzinne, bloki, biurowce, zakłady przemysłowe, szkoły, szpitale) konsumują 40% finalnej energii w UE i odpowiadają za aż 36% unijnych emisji CO2. Komisja Europejska szacuje, że redukcja emisji gazów cieplarnianych w budynkach mieszkalnych do 2030 roku jest możliwa nawet o 65%, a w budynkach komercyjnych do 61% (w stosunku do 2015 roku). Co więcej, inwestycje w ramach „fali renowacji” mogą pobudzić odbudowę gospodarki po pandemii koronawirusa (sektor budowlany odpowiadający dziś za prawie 10% unijnego PKB tworzy około 18 mln miejsc pracy), a efektem renowacji będą wymierne oszczędności dla użytkowników budynków.

17 lipca na Radzie Europejskiej ruszą finalne negocjacje unijnego budżetu, bezprecedensowego w skali, bo mającego wyciągnąć UE z recesji i dać jej nowy impuls rozwojowy. Polska od grudnia 2019 r. wpisała się w nawias unijnych dyskusji próbując zdystansować się od neutralności klimatycznej w 2050 r., choć pozostałe kraje wspólnoty bez problemu się porozumiały.

Coraz więcej mówi się w Polsce o odejściu od węgla, a pandemia koronawirusa przyśpieszyła te dyskusje. Forum Energii w najnowszym opracowaniu policzyło jakie będą koszty pożegnania z węglem brunatnym w Polsce, ile emisji CO2 można zredukować do 2030 r. oraz jak zapewnić bezpieczeństwo dostaw energii. W analizach uwzględniono nie tylko Polskę, ale również Niemcy i Czechy – to właśnie w tych trzech krajach zużywa się najwięcej w UE tego najbardziej emisyjnego paliwa.

Pakiet rozwiązań dla gospodarki przygotowany przez Forum Energii i Lewiatana. Forum Energii i Konfederacja Lewiatan apelują o wprowadzenie pakietu „Impuls energii dla Polski”, którego celem jest zmobilizowanie dostępnych środków publicznych i prywatnych na energetyczną modernizację kraju. Realizacja „Impulsu energii dla Polski” pobudzi inwestycje o łącznej wartości ponad 580 mld zł, co przełoży się na powstanie 240 tys. nowych miejsc pracy. inwestycje w sektorze energii powinny być elementem strategii wychodzenia z kryzysu spowodowanego pandemią koronawirusa.

Polska jako jedno z kilku państw członkowskich Unii Europejskiej prawdopodobnie nie zrealizuje na czas swojego krajowego celu wyznaczonego na poziomie 15% udziału energii odnawialnej w 2020 r[1]. Jednak pomimo istnienia możliwości nakładania sankcji za niewykonanie krajowych zobowiązań, w tym kar finansowych, Komisja Europejska nie jest zainteresowana karaniem państw dla samego karania. Potencjalne konsekwencje dla krajów spóźniających się z realizacją wyznaczonych celów na rok 2020 należy rozumieć raczej jako środek mobilizujący do nadgonienia zaległości, ale także do zwiększenia ambicji działań pozwalających zrealizować drugi z unijnych celów OZE – ten wyznaczony w horyzoncie roku 2030.

Ministerstwo Aktywów Państwowych zapowiada dopłaty do rachunków za energię dla osób zarabiających poniżej 5 tys. netto miesięcznie. Reakcja na wzrost cen energii elektrycznej pokazała, że politycy jak ognia boją się tego tematu. Nie mają jednak dobrego pomysłu jak go rozwiązać.

Komisja Europejska przedstawiła projekt rozporządzenia w sprawie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. To instrument, który ma przybliżyć Unię do osiągnięcia neutralności klimatycznej w 2050 r. i zapobiec ewentualnemu wykluczeniu społecznemu. Choć Polska zaproponowała utworzenie funduszu, to przespaliśmy dyskusję o jego kształcie.

Ochrona klimatu jest jednym z priorytetów UE, a energetyka jednym z najważniejszych obszarów ich realizacji. Ciepłownictwo pozostaje jednak zapomnianym sektorem. A to dzięki działaniom na rzecz czystego ciepła moga skorzystać zarówno globalny klimat i obywatele w Polsce. Forum Energii publikuje nowe opracowanie pt. "Jak porozumieć się z Brukselą w sprawie czystego ciepła", w którym rekomenduje konkretne działania dla polskiego rządu, wspierające pozyskanie środków w nowej perspektywie UE.

Niskoemisyjna modernizacja energetyki będzie kosztować w kolejnych latach nawet 200 mld EUR. Ta imponująca kwota może sugerować, że Polski nie stać na inwestycje w elektroenergetykę, ciepłownictwo czy ogrzewnictwo. Tymczasem budowa bezpiecznego i niezawodnego systemu jest kluczowa dla obywateli, gospodarki i klimatu. Najwyższy czas przyjrzeć się potencjalnym źródłom finansowania niskoemisyjnej modernizacji, policzyć, przeanalizować i upomnieć się o te środki by, ot tak, nie rozpłynęły się w budżecie.

Polska energetyka znalazła się na zakręcie. Co zastanie kolejny rząd po wyborach jesienią? W spadku dostanie nie tylko elektroenergetykę, ale również smog.